HUYỀN THOẠI VÀ THẦN KỲ Ở HAI NƯỚC Á CHÂU Du lịch Nhật Bản và Hán Thành Lê Đức Luận Lúc tuổi thơ tôi thích nghe ngưòi lớn kể chuyện những ông "Nhật lùn" thời xa xưa mổ bụng (harakiri) tự sát để bảo toàn danh dự của võ sĩ đạo (Samurai) - Một biểu tượng cho tính khí can trường của dân tộc Nhật. Lớn lên tôi thích tìm hiểu lịch sử nước Nhật, một nước có diện tích khiêm nhường ( 377.864 km vuông ), không nhiều tài nguyên, nằm giữa biển cả bao la trong khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, nhiều phen chịu đựng những cơn thịnh nộ của biển, bão tố của trời và chuyển rung của đất ... Thế mà một thời người Nhật đã làm bá chủ Á Châu - Đặc biệt họ xâm chiếm một nước có diện tích lớn hơn 25 lần, dân số đông hơn gấp 5 lần đã làm cho dân tộc này uất hận đến nghẹn ngào và gần ba phần tư thế kỷ trôi qua hận thù vẫn chưa phai nhạt ... Đó là nước Trung Hoa (1). Thế rồi, quả bom nguyên tử đầu tiên của Mỹ thả xuống Hiroshima ngày 6-8-1945, ước tính hơn 140 ngàn người thiệt mạng; ba ngày sau ( 9-8-1945) một quả nữa ném xuống Nagasaki làm 74 ngàn người chết ngay tại chỗ. Hai trái bom nguyên tử ném xuống Hiroshima và Nagasaki làm cho cả thế giới bàng hoàng, đế quốc Nhật nao núng...và rồi ngày 15-8-1945 nước Nhật chịu đầu hàng Đồng Minh với một điều kiện duy nhất là Thiên Hoàng Hirohito (Chiêu Hòa) không bị xâm hại và truất ngôi. Trong những tháng ngày tang tóc đó, hằng loạt quần thần, tướng sĩ mổ bụng (harakiri) tự sát để bảo tồn khí tiết và danh dự... Hình ảnh Nhật Hoàng Hirohito hằng tuần mặc bộ đồ trắng đến trình diện tại bộ tư lịnh tối cao của Đồng Minh ( Sau đó,tướng Douglas Mac Arthur, tư lịnh lực lượng Đồng Minh miễn trừ cho Nhật Hoàng không phải trình diện nữa). Sự trung thành và cùng cam chịu của thần dân Nhật Bản với vị Thiên Hoàng của mình đã làm cho nhân loại mũi lòng và dệt nên huyền thoại... Có lẽ biển cả, đất, trời và con người đã cùng nhau dập vùi nước Nhật để trừng phạt sự bạo tàn của quân phiệt Nhật trong Đệ nhị thế chiến và có lẽ người Nhật cũng cảm nhận điều đó nên họ đã học tập, giáo dục con dân trong tinh thần Võ Sĩ Đạo: - Can trường - Trung thành - Danh dự và lấy Tịnh- Minh-Chính-Trực làm chủ đạo cho nếp sống văn hóa nhân bản. Nhờ vậy nước Nhật đã đứng dậy trên đống tro tàn của Hiroshima, Nagasaki và chỉ trong vòng hai mươi năm sau trở thành một cường quốc kinh tế làm cho nhân loại nể phục và ngưỡng mộ ... Tôi ước mơ được đến thăm xứ sở này, xứ sở có cậu bé chín tuổi sắp hàng chờ đợi nhận phần ăn trong cơn đói khát nhưng nhất định từ chối khi chưa đến phiên mình sau trận sóng thần Tsunami (ngày 11-3-2011). Tôi cũng ước mơ được đến chiêm ngưởng xứ sở của các nữ cầu thủ nhỏ nhắn rưng rưng nước mắt trong trận tranh tài bóng đá thế giới năm 2011. Họ đã đem niềm vui về cho dân tộc Nhật sau thảm họa Tsunami (Đội bóng đá nữ Nhật Bản chiếm vô địch World Cup 2011). Tôi ước mơ đến đây để tỏ lòng ngưỡng mộ một xứ có nhiều huyền thoại và những sự diệu kỳ ... Tôi cũng còn ước mơ đến thăm một xứ có cuộc chiến tranh Nam-Bắc và những biến cố chính trị gần giống đất nước tôi, nhưng chỉ trong vòng mấy mươi năm trở lại đây họ đã vươn lên một cách thần kỳ - Nam Hàn. Nhớ lại hình ảnh những người lính Nam Hàn của Sư đoàn Bạch Mã và Mãnh Hổ (2)ra phố Tuy Hòa mua sắm những mặc hàng gởi về cho thân nhân, tôi đoán biết dân Nam Hàn còn nghèo lắm. Họ mua những chiếc mền Sakimen, bình thủy, áo đan len v...v... - những thứ mà người dân trung lưu ở Miền Nam VN lúc bấy giờ xem rất tầm thường- Khoảng thập niên 1960, Nam Hàn còn kém hơn Nam VN trên nhiều phương diện, nhất là kinh tế. Những năm đầu chấp chánh, cố Tổng thống Nam Hàn Park Chung Hee có lần đã khóc khi thấy đời sống dân chúng quá khổ... Lúc đó đa số người dân Nam Hàn ước mơ làm sao tiến lên cho gần bằng Nhật Bản. Nhưng giờ đây, chỉ mấy mươi năm sau, Nam Hàn đã phát triển gần ngang tầm và còn cạnh tranh trong một vài lãnh vực với Nhật Bản. Tôi mong ước đến nơi này để được tiếp xúc với những con người mà lòng yêu nước đến mức tuyệt vời. Có một câu chuyện kể rằng: - Một cô bán mỹ phẩm người Nam Hàn đã bật khóc nức nở khi ông du khách từ chối mua những món hàng cô giới thiệu được sản xuất ở Nam Hàn mà chọn mua sản phẩm của một nước khác. Những giọt nước mắt rơi xuống từ tình yêu đất nước đã làm ông du khách mũi lòng và đổi ý ... Gần đây cụm từ " văn hóa từ chức " xuất hiện ở hai xứ Nhật- Hàn. Mới nghe có vẻ "sáo ngữ", nhưng thực chất lột tả tinh thần trách nhiệm, sự tự trọng và biết thế nào là danh dự của một quan chức hành xử công quyền. Và có lẽ không tiếng nào hay hơn ... Chính lòng yêu nước đã thúc đẩy Nam Hàn phát triễn một cách THẦN KỲ và đã làm cho các nước đang phát triển suy ngẫm và học hỏi ... Ước mơ của tôi đã thành hiện thực - Tôi đã đi qua những phố thị và đồng quê của hai xứ có nhiều "HUYỀN THOẠI và THẦN KỲ"- Nhật Bản và Nam Hàn - trong chuyến du lịch "land tours" do AV Travel hướng dẫn vào đầu Tháng Tư -2015. Chiếc phi cơ của hảng Asiana Airlines khởi hành từ phi trường Lax , bay qua đêm đến Seoul, chuyên chở khoảng 500 hành khách, trong đó đoàn du lịch chúng tôi có 38 người. Đến Seoul đoàn chúng tôi tiếp tục bay qua Tokyo, nơi đến đầu tiên của chuyến du lịch Nhật Bản mười ngày và hai ngày ở Nam Hàn. Ra khỏi phi trường, lên xe bus đến tiệm ăn buffet ở ngoại ô dùng bữa trưa - bữa ăn đầu tiên ở Nhật - rất tầm thường như các tiệm buffet nhỏ ở Mỹ, chưa có gì thể hiện cái đặc biệt của đồ ăn Nhật để kể. Nhưng những ngày sau đó chúng tôi được đưa đến những nhà hàng sang trọng hơn. Dĩ nhiên hảng du lịch phải chọn những nhà hàng không phải là số một thì cũng trên trung bình. Nhưng với tôi chưa có bữa ăn nào ở Nhật để "nhớ đời", ngoài bữa cơm chay ở chùa Minobusan Ropeway. "Nhớ đời" không phải thức ăn ngon mà là cách bày biện và phong cách ngồi ăn theo kiểu Nhật làm tôi liên tưởng đến cái cầu kỳ của người Huế làm cỗ đãi khách quý phương xa. Nghĩa là chén bát, muỗng đũa đẹp đẽ, sạch sẽ ... thức ăn thì một chút để trong dĩa hay chén sứ nho nhỏ xinh xinh, còn ở Nhật thì cũng chút xíu đồ ăn để trong các chén hay hợp cũng nho nhỏ xinh xinh, bên trong màu đỏ, bên ngoài màu đen, trông rất bắt mắt, nhưng tôi thầm nghĩ với những cái bụng phệ thì bao nhiêu đồ ăn ấy thấm tháp vào đâu ... Ấy vậy mà xong bữa lại thấy vừa đủ. Thức ăn ngon hay không là tùy theo khẩu vị của từng người, điều tôi muốn đề cập ở đây là nét văn hóa của người Nhật thể hiện qua ẩm thực- Trông cách sắp đặc thức ăn, ngoài sự gọn gàng, sạch sẽ, tươi mát ta thấy ẩn hiện tính nghệ thuật bên trong, từ những cộng hành thái nhuyễn đến cách cắt trái cây ta đều thấy có sự " chăm chút" của những bàn tay khéo léo ... Đăc biệt ở đây không thấy sự thừa mứa thức ăn như ở Mỹ... Vào bàn ăn tôi có cảm giác "ăn để sống" chứ không phải "sống để ăn". Mười ngày ở Nhật tôi xuống mấy cân... khác với những chuyến đi Cruise, bao giờ cũng lên năm, bảy pounds, về nhà xét nghiệm máu, ông Bs gia đình nhăn mặt... Đồ ăn Nhật nêm hơi ngọt và chủ yếu là rau, đậu và cá. Đặc biệt không thấy có ớt trong gia vị ... Người Nhật nổi tiếng sống lâu có lẽ nhờ vào chế độ ăn uống như thế này chăng?. Người ta thường hay nhắc đến hai món ăn đặc trưng của Nhật là sushi và thịt bò Kobe. Món sushi bây giờ phổ biến khắp nơi, nhưng ăn ở Nhật cảm thấy ngon và an toàn hơn; còn thịt bò Kobe thì đắt ngoài sức tưởng tượng- khoảng 1200 USD/1kg- Hôm đến Kobe, vài người trong đoàn rủ nhau đi ăn cho biết thế nào là "thịt bò Kobe chính gốc", tôi không tham gia và chỉ nghe kể lại - Một miếng kobe beef steak lớn cỡ bàn tay giá 150USD- Ta nên xem lại một số tiệm ăn ở Mỹ quảng cáo bán thịt bò kobe với giá rẻ ...???. Luận Photo Ở cũng là điều du khách quan tâm.. Mười ngày du lịch Nhật Bản, tôi đã qua đêm nhiều khách sạn mà hảng du lịch cho biết là từ bốn đến năm sao. Theo nhận xét của tôi thì một vài khách sạn không đạt đến tiêu chuẩn đó so với Mỹ về kiến trúc và thiết kế nội thất. Tôi chưa thấy sự xa hoa, lộng lẫy trong khách sạn của Nhật dù là khách sạn 5 sao như ở Pháp hay Mỹ ( có thể tôi chưa vào những khách sạn đặc biệt chăng?), nhưng tôi hài lòng về sự gọn gàng, sạch sẽ và tinh thần phục vụ của nhân viên khách sạn - họ tận tụy, ân cần và lịch sự - Một vài khách sạn lớn thường có một cô gái Nhật xinh xắn, mặc đồ theo truyền thống Nhật, tươi cười đứng trước cửa thang máy để chào khách và hướng dẫn mọi điều... Hơn nữa tính đa dạng và khác lạ của mỗi khách sạn làm cho tôi thích thú khi biết thêm nếp sống cổ truyền của người Nhật như mặc áo "truyền thống" của người Nhật ung dung bách bộ, xem những hòn non bộ sau vườn rất đẹp rồi về phòng ngồi toilet "washlet" hay đi tắm "onsen" thì thấy đời phơi phới ...Chỉ có khi nằm ngủ trên chiếu cói thì hơi đau lưng, nhưng nhớ lại những ngày nằm trên vạt nứa trong các trại cải tạo ở vùng Việt Bắc - trên muổi cắn, dưới rệp đốt, bụng đói meo...thì lại thấy đời phơi phới và đi vào giấc ngũ với nhiều mộng đẹp... Có hai điều gây cho tôi nhiều cảm hứng và nhớ mãi đến bây giờ là đi tắm "onsen" và ngồi toilet "washlet", tạm gọi bằng tiếng Việt là bồn "tự rửa". Đi tắm "onsen" là đến ngâm mình trong hồ nước khoáng, nước được dẫn vào hồ từ con suối có khoáng chất trong vùng - Khi vào tắm mọi người tự nhiên như Adam, Eva (nude). Mới nghe tôi cứ tưởng như đi tắm biển Haulover ở Florida. Nhưng không phải vậy- Nam, nữ tắm riêng- Vậy mà mấy bà vẫn ngại, nên một anh trong đoàn lên tiếng thuyết phục: - "Của ai nấy giữ, đừng để thất lạc thì thôi, chứ có gì phải ngại ngùng ..." Điều làm cho tôi nhớ mãi chuyện đi tắm onsen là hôm đó tôi xuống trễ, nên vội bước trên hành lang hướng về phòng tắm. Bỗng hai cô gái Nhật đi sau giật nhẹ vào tay áo, tôi ngạc nhiên quay lại, hai cô nói một tràng tiếng Nhật, tôi ngơ ngác...Một cô ra dấu cho tôi quay lại và chỉ vào tấm vải màu xanh đậm che cửa. Bấy giờ tôi mới hiểu ra ... quay lại cảm ơn và nói lời xin lỗi. Hai cô bé cười thân thiện nhìn tôi với ánh mắt thông cảm. Nếu hôm đó không có hai cô gái Nhật, tôi cứ hiên ngang vào cửa che tấm màng màu đỏ thì không biết giải thích làm sao với mọi người?! Chuyện cái bồn cầu "tự rửa"(washlet) có lẽ còn lưu lại ít nhiều cảm giác"là lạ" nơi nhiều người khi đến Nhật lần đầu tiên. Cách nay mấy năm, tôi hỏi một ông bạn : - "Điều gì ông cảm thấy thích thú nhất trong chuyến du lịch Nhật Bản vừa qua?". - Cái bồn cầu. Ông bạn trả lời. Rồi ông khe khẻ ngâm : "Nước róc rách gợi tình con bướm ngủ... - Gió xì xào lay động cánh chim bay..." Okura Tokyo Hotel - Luận's photo Nội thất Minoh Ooedo Onsen Hotel (San nhà trải chiếu) Thang's photo Sau vườn của khách sạn Shinko Ooedo Onsen Hotel - Lân's photo Phong cảnh cũng là yếu quan trọng hấp dẫn du khách. Tạo hóa không ban phát cho nưóc Nhật nhiều thắng cảnh thiên nhiên, nhưng bàn tay con người đã góp vào làm cho nước Nhật có những danh lam thắng cảnh tuyệt vời. Đến Âu Châu ta thán phục công trình xây dựng những khu nhà thờ vĩ đại ; Đến Nhật Bản ta ngưỡng mộ nét cổ kính của đền chùa. Đền Chùa là di sản văn hóa độc đáo của dân tộc Nhật. Có một số đền đài và cổ tự được đưa vào di sản văn hóa thế giới. Ngườ ta bảo :- Muốn tìm hiểu truyền thống văn hóa, những huyền thoại và con người của xứ Hoa Anh Đào hãy đến thăm cố đô Kyoto có ngàn năm tuổi. Nơi đây còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử có giá trị về văn hóa và truyền thống của dân tộc Nhật- Một viện bảo tàng đầy ắp những huyền thoại. Nơi tập trung gần một nửa số đền chùa, dinh thự cổ kính của nước Nhật. Ngày nay có 14 đền chùa được UNESCO công nhận la di sản văn hóa thế giới. Chuyến du lịch lần này, chúng tôi viếng thăm Kyoto trong một ngày đẹp trời. Nhưng thời gian quá it chỉ viếng được 4 ngôi chùa ở quanh cố đô Kyoto. 1- Kiyomizu Temple ( thờ Quan Âm nghìn tay). Chùa này rất đông người đến cúng bái, cầu xin - khói hương nghi ngút - Một địa điểm hành hương quan trọng đối với du khách- Trong khuôn viên của chùa có ngôi điện Jishu thờ vị thần tình yêu -"xe xuyên" cho những ai còn độc thân mà có lòng tin thì bước qua hai tảng đá với lời cầu duyên thì sẽ toại nguyện. Khách thập phương cũng sắp hàng uống nước "thiên" bắt nguồn từ thác nước chảy xuống 3 dòng, tượng trưng cho khát vọng của con người : Tình yêu - Sức khỏe - Tiền bạc. Người ta tin uống nước này mọi ước nguyện sẽ được hanh thông. Kiyomizu temple. Luan's photo. 2- Minobusan Roberway, ngôi chùa nằm trên đinh núi cao 1,153m, so với mặt nước biển; lên đây bằng "Cab treo" mất khoảng 15 phút, cũng có thể đi bộ ... Đặc biệt chùa này có cây đào 400 năm tuổi. Xuống núi ta sẽ vào phạn xá của chùa ăn bữa cơm chay "nhớ đời" theo truyền thống Nhật Bản. Từ nơi đây ta có thể trông thấy nuí Fuji. Nếu du khách muốn lưu lại vài ba ngày, chùa cũng có phòng cho thuê, giá cả tùy theo tiện nghi phòng trọ, nhưng phải liên hệ đặc phòng trước. Minobusan Roperway Temple. Luan's photo Bên cạnh cây Anh Đào 400 năm tuổi. Lân's photo 3- Todaiji Temple (Đông Đại Tự)- Còn gọi là chùa Lộc Uyển - được xây cất hoàn toàn bằng gỗ lớn nhất thế giới , xây dựng từ năm 743, bên trong có tượng Phật bằng đồng mạ vàng lớn nhất thế giới, có những cột gỗ lớn ngoài sức tưởng tượng, ước chừng mấy người ôm không hết. Trong khuôn viên chùa rất nhiều nai nhởn nhơ và rất thân thiện với du khách để kiếm ăn (Có người đứng bán thức ăn cho nai, những chiếc bánh giống như biscuits) . Chúng đi theo, đôi khi húc nhẹ vào chân hay mông du khách để nhắc nhở ...Tôi thích vuốt ve những con nai, nó không như con "nai vàng ngơ ngác" của Lưu Trọng Lư mà nó dạn v à khôn, biết"vòi vĩnh" kiếm ăn... Cũng như khi đến khuôn viên chùa Bạc (Ginkakuji Temple) từng đàn bồ câu sà xuống đậu trên vai, trên tay du khách vòi vĩnh đòi ăn ...(Cũng có người đứng bán thức ăn) - Sao lại có những cảnh thần tiên như thế nhĩ ?. Tôi tự hỏi... Và rồi hình ảnh những con chim bé bỏng bị người ta bắt đem bán cho khách làm lễ phóng sinh ở quê nhà hiện ra - bán đi rồi bắt lại - cho đến khi chim kiệt sức sải cánh chết gục trong lồng ... Tôi cảm thấy thương những con chim bé bỏng và thương cả những con người đang sống trên quê hương khốn khổ ... Todaiji Temple (Đông Đại Tự - Chùa Lộc Uyển) - Thang's photo V òi v ĩnh - Luan's photo 4- Kinkakuji (Kim Các Tự - Chùa Vàng) được mệnh danh là Tây Kinh của Nhật thời xa xưa, nằm về phía Tây Bắc Tokyo. Đây là một thắng cảnh độc đáo, bốn bề ngôi chùa đều dát vàng và soi bóng trên mặt hồ phẳng lặng bao bọc chung quanh. Có một thời đây là nơi an dưỡng của Tướng quân Yoshimitsu Ashikaga (1358-1408) khi về ở ẩn, được xây dựng từ thế kỷ 14. Năm 1950 bị một tiểu tăng đốt cháy, đến năm 1955 chùa được xây dựng lại với cấu trúc tinh xảo - Đến Kyoto mà không viếng thăm Chùa Vàng là một thiếu sót ... Chùa Vàng- Kingkakuji Temple - Thang's photo Nói về đền chùa mà không đề cập đến đại tượng Phật Ushiku Daibutsu là điều thiếu sót. Không biết ai đặc cho Đại Tượng Phật A Di Đà Ushiku Buddha một nickname rất dễ thương là"Ông Phật homeless", có lẽ không có ngôi nhà nào đủ lớn cho Ông, nên dân gian gán cho cái tên rất thực tế. Công trình xây dựng"Ông Phật homeless" kéo dài hơn 10 năm, đạt kỷ lục thế giới về cao lớn vào năm 1996: - Chiều cao 120m - nặng 4000 tấn, được ghép từ 6000 phiến đồng thiết có độ bền cao - tọa lạc ở thành phố Ushiku về phía Đông Bắc Tokyo. Vào bên trong pho tượng mới thấy hết cái vĩ đại cùng kỹ thuật xây dựng và thiết kế đạt đến mức tuyệt với. Du khách được hướng dẫn xem 5 tầng lầu bằng thang máy. Mỗi tầng có nhân viên phụ trách diễn giải: -Tầng 1 là "Thế giới ánh sáng"- Nơi đây ánh sáng mờ ảo với nhiều màu sắc và nghe âm thanh du dương như đưa ta vào cõi Phật. -Tầng 2 là"Thế giới đền ân báo đức". Ta ghi tên vào những tấm thiệp nhỏ những lời cầu xin và khấn nguyện và cúng dường được lưu lại nơi đây. -Tầng 3 là "Thế giới đài hoa sen". Ở đây ta có cảm giác như đi vào miền cực lạc ...- Tầng 4+5 - Từ nơi đây ta nhìn toàn cảnh qua 4 cửa sổ lớn. Tầng này có những quày bán hàng lưu niệm rất quý cho những người con con Phật Tượng Phật Ushiku Buddha - Thang's photo ( Mời xem tiếp )